Sürdürülebilirlik
ERKEN YAŞTA ÇEVRE BİLİNCİ KAZANDIRMANIN ÖNEMİ VE METOTLARI
Bireylerin yaşam boyu sürdürecekleri çevresel alışkanlıkların temeli, çoğunlukla çocukluk döneminde atılmaktadır. Bu yaşlarda verilen çevresel eğitim, çocukların hem doğaya bakış açısını hem de tüketim ve sorumluluk anlayışını derinlemesine etkiler. Bu nedenle erken yaşta edinilen çevre bilinci, ilerleyen yaşlarda içselleşmiş davranışlara dönüşmektedir.
tarafından hazırlanmıştır.
21. yüzyılda hızla artan çevresel sorunlar, iklim değişikliği, doğal kaynakların tükenmesi ve biyolojik çeşitlilik kaybı gibi olgular, insanlığın sürdürülebilirlik kavramını yeniden ve daha derinlikli bir biçimde ele almasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda, yalnızca teknolojik çözümler ya da politik stratejiler değil, aynı zamanda bireysel ve toplumsal bilinç düzeyinde köklü bir dönüşüm ihtiyacı doğmuştur.
ÇEVRE BİLİNCİYLE YETİŞEN NESİLLER, SORUMLU BİR GELECEĞİN TEMİNATIDIR
Çocuklar, aile içinde öğrendiklerini yansıtan, gözlemleyen ve çevresine hızlıca aktaran bireylerdir. Dolayısıyla çocuklara kazandırılan her türlü çevre bilinci, yalnızca bireysel gelişimle sınırlı kalmayıp, aile bireylerine, arkadaş çevresine ve okul ortamına da yayılan bir etki oluşturur.
Bugünün çocukları, yarının yöneticileri, mühendisleri, akademisyenleri ve kanaat önderleri olacaktır. Erken yaşta sürdürülebilirlik bilinciyle yetiştirilen bireyler, karar mekanizmalarında daha sorumlu ve uzun vadeli bakış açısına sahip olacaktır. Bu da çevreye duyarlı politikaların ve kurumsal stratejilerin daha etkin şekilde uygulanmasına zemin hazırlar.
ÇEVRE BİLİNCİ OYUNLA BAŞLAR, DOĞADA PEKİŞİR
Sürdürülebilir çevre eğitiminin okul öncesi dönemden itibaren eğitim müfredatına entegre edilmesi, çocukların çevresel kavramlarla tanışmalarını ve bu kavramları gündelik yaşamla ilişkilendirmelerini sağlar. Bu kapsamda aşağıdaki başlıklara ağırlık verilmesi önerilir:
• Doğa sevgisi ve ekosistem farkındalığı
• Atık yönetimi ve geri dönüşüm
• Enerji tasarrufu
• Su tüketimi bilinci
• Karbon ayak izi ve iklim değişikliği
Çocuklar için öğrenmenin en kalıcı yollarından biri oyunla öğrenmedir. Bu kapsamda geliştirilen çevre temalı masa oyunları, mobil uygulamalar, hikâyeler ve kukla tiyatroları aracılığıyla çocuklara çevresel değerler eğlenceli ve etkili bir biçimde kazandırılabilir.
Teorik bilginin ötesinde, çocukların doğayla birebir temas kurabileceği etkinlikler, çevre bilincinin kalıcılığı açısından son derece önemlidir.
Bu bağlamda:
• Okul bahçesinde/evde sebze-meyve yetiştirme etkinlikleri
• Orman yürüyüşleri ve biyoçeşitlilik tanıma çalışmaları
• Atık ayrıştırma ve yeniden değerlendirme atölyeleri
gibi faaliyetler önerilmektedir.
İlgi çekici görseller, videolar, animasyonlar ve interaktif içerikler, çocukların dikkatini çekerek konuyu daha iyi anlamalarını sağlar. Ayrıca dijital oyunlar, geri dönüşüm simülasyonları gibi araçlarla aktif katılım teşvik edilir.
EĞİTİMDEN UYGULAMAYA ÇEVRE BİLİNCİNDE ÇOK PAYDAŞLI YAKLAŞIM
Okul öncesi ve ilkokul düzeyindeki öğretmenler, çevre eğitiminin ana aktörlerindendir. Öğretmenlerin çevresel konularda bilgi düzeylerinin artırılması, eğitim materyalleriyle desteklenmesi ve çevre odaklı projeler geliştirmeleri teşvik edilmelidir.
Belediyeler, park ve bahçelerden atık yönetimine kadar çocuklara çevre bilinci kazandırabilecek çeşitli etkinlik alanlarına sahiptir. Yerel yönetimler, çevre bilinci etkinliklerini okul iş birlikleriyle yaygınlaştırabilir.
Birçok okulda uygulanan bu modelde, çocuklar kendi ektikleri sebzeleri sulamakta, büyüme süreçlerini gözlemlemekte ve bu sayede ekosistem ilişkilerini uygulamalı olarak öğrenmektedir.
Kurumlar, yerel yönetimler ve bireyler olarak bu sürece dâhil olmalı; çocuklara yönelik sürdürülebilirlik temelli programlar oluşturmalı, desteklemeli ve geliştirmeliyiz. Her bireyin çevresel sorumluluğu erken yaşta içselleştirdiği bir toplumda; daha temiz, sağlıklı ve adil bir dünya hedefi çok daha ulaşılabilir olacaktır.
GERİ DÖNÜŞÜM BİLİNCİ EĞLENCELİ ÖĞRENME DENEYİMİYLE BULUŞTU
Bankamız Sürdürülebilirlik Daire Başkanlığı bu yaklaşımla hareket ederek, İstanbul Finans Merkezi Okulları ile iş birliği içinde atık yönetimi konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlayan bir etkinlik düzenlemiştir. Etkinlik kapsamında öğrenciler, atık malzemelerini yakından tanıma fırsatı bulmuş; bu malzemelerin doğaya olan etkileri hakkında bilgi edinmişlerdir. Geri dönüşümün önemi ve atıkların doğru biçimde ayrıştırılması konularında bilinç kazandırmayı hedefleyen bu çalışma, çocuklara keyifli bir öğrenme deneyimi sunmuştur. Bu kapsamda yürütülen etkinlik, çevresel sorumluluk bilincinin erken yaşlarda kazandırılmasına yönelik önemli bir katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Sürdürülebilirlik, yalnızca bugünün değil, geleceğin de temel yaşam anlayışı olmalıdır. Bu anlayışın toplumun tüm katmanlarına yayılması ve davranışlara dönüşmesi, çevre bilincinin erken yaşta kazandırılmasıyla mümkündür.