Bizim Aile
ÇOCUKLAR YAZ TATİLİNDE EKRANA HAPSOLMASIN
Çocuklar yaz tatilinde televizyon, tablet, cep telefonu, bilgisayar derken ekran karşısında uzun saatler geçiriyorlar. Oysa bilinçsiz ekran kullanımı çocuklarda fiziksel ve psikolojik birçok soruna yol açabiliyor. Bu yüzden onları tatil boyunca vakit geçirebilecekleri aktivitelere yönlendirmek, açık havada zaman geçirmelerini, yeni hobiler edinmelerini ve bu süreyi yeteneklerini keşfedip geliştirmek için bir fırsat olarak görmelerini sağlamak gerekiyor.
Tatil dönemleri öğrenciler tarafından iple çekilirken, anne babalar için stres kaynağı olabiliyor. Tatilin gelmesiyle birlikte ekran başında geçirilen sürelerde ise artışlar görülüyor. Çünkü çocuklar yaz tatili gibi okul ve derslerin olmadığı uzun araları fırsat bilip ekran başında diledikleri kadar kalmak istiyorlar. Böylece okul dönemindeki sınırlar, çocukların tatil algısı ve sınırsız ekran kullanım beklentisi nedeniyle yerini anne babalarla yaşanan gerginliklere bırakıyor.
DİJİTAL BAĞIMLILIK VE BELİRTİLERİ
Herhangi bir davranışın olumsuz sonuçlarına rağmen tekrarlanması bağımlılık olarak tanımlanıyor. Dijital bağımlılık ise davranışsal bağımlılıklar kategorisinde yer alıyor ve maalesef her geçen gün yaygınlaşıyor.
Dijital bağımlılığın belirtileri arasında internet oyunlarıyla çok fazla meşgul olma, internetten ya da oyunlardan uzaklaşınca çeşitli sıkıntılar yaşama, ekran başında geçirilen zamanın gittikçe artması, oyun oynama isteğini durduramama, sosyal medya platformlarını kullanmayı durduramama, hobileri bırakma ve bundan dolayı psikolojik sorunlar görülmesine rağmen yine de aşırı internet kullanımına devam etme, bütün olumsuz duyguları atarak sanal dünyada olumlu bir dünya oluşturma çabası gibi durumlar yer alır.
Peki, bu süreç sağlıklı şekilde nasıl yönetilebilir?
TATİL ÖNCESİNDE PLANLAMA YAPIP ÇOCUKLARLA KONUŞULMALI
Belirsizlik çoğunlukla kaygı uyandıran bir durumdur. Bu durumun yaşanmaması, sürecin sağlıklı yönetilmesi için tatil öncesinde planlama yapılması ve bu sürecin çocuklarla önceden konuşulması çok önemli. Tatil döneminde ekran kullanım süresinde bir değişiklik olmamasının sağlıkları açısından bir zorunluluk olduğu onlara aktarılmalı ve bu sürelere anne babalar da çocuklarıyla birlikte uymalı. Unutulmamalı ki çocuklar ebeveynlerinin davranışlarını rol model alırlar.
İLGİ ÇEKECEK ETKİNLİK VE AKTİVİTELER AYARLANMALI
Tatil sürecinde çocukların merak ve ilgilerini arttıracak etkinliklere dahil olmaları sağlanmalı. Örneğin doğaya ilgisi olan çocuklarla doğa yürüyüşleri, kuş gözlemciliği, bisiklete binme, sık sık orman ziyareti planlanabilir; bilim ve sanata ilgisi olan çocuklarla bilim ve sanat evleri gezilebilir ya da birlikte farklı deneyler yapılabilir.
Uzun tatil dönemleri ayrıca spor faaliyetleri ve dil becerilerini geliştirmek için de idealdir. Buradaki en önemli nokta ise bu alanları seçerken ve alt alanlarını belirlerken çocuklarla birlikte karar verilmesidir. Eğer imkân olursa bu aktivitelere anne ve babaların da katılımı, sürecin alışkanlık hâline gelmesi açısından oldukça önemlidir.
ÇOCUKLARIN BECERİLERİNİ GELİŞTİRMEK İÇİN TATİL İYİ BİR FIRSAT
Yaz tatili çocukların becerilerini ve yeteneklerini keşfetmek, geliştirmek için de uygun bir zaman dilimi. Çocukların hayatta başarılı ve mutlu olması, büyüdükçe hayatın zorluklarını aşmalarına yardımcı olan temel becerilerle ilgilidir. Bu beceriler; planlama, odaklanma, otokontrol, farkındalık ve esneklik olarak sıralanabilir. Bunlar çocukların yaşamları boyunca öğrenebilecekleri beceriler olsa da özellikle önemli olan 3-5 yaş arası erken çocukluk ve 13-26 yaş ergenlik-erken yetişkinlik dönemlerinde bu becerileri geliştirmeleridir.
Herhangi bir beceriyi öğrenmenin en iyi yolu pratik yapmaktır. Ebeveynler çocuklarıyla birlikte hem eğlenceli zaman geçirip hem de bu becerileri geliştirmelerine rehberlik edebilirler.
BİLİNÇSİZ EKRAN KULLANIMI OLUMSUZ SONUÇLAR DOĞURUR
Bilinçsiz ekran kullanımı çocuklarda fiziksel ve psikolojik birçok soruna neden olabilir. Çok uzun saatler ekran karşısında kalınması göz sağlığı, obezite, baş-boyun-sırt ağrıları gibi sorunları da beraber getirebiliyor. Hatta genellikle ofis çalışanlarında görülen bilekte ağrı ve uyuşmaya sebebiyet veren bir sinir iltihaplanması olan karpal tünel sendromu, başparmağı hareket ettiren tendonların iltihaplanması, tetik parmak veya stenozlu tenosinovit yani bir parmağın kronik enflamasyon nedeniyle bükülmüş pozisyonda sıkışıp kalması ve tenisçi dirseği denilen tendonun dirseğin dış tarafındaki kemiğe girdiği yerin iltihaplanması gibi sorunlara karşı riski arttırır.
Bunların dışında sosyal iletişim ve planlamada zorlanmalar, anksiyete bozukluğu, depresyon ve öfke sorunları gibi alanlarda negatif sonuçlara yol açabilir.
ANNE VE BABALAR ÇOCUKLARINA EMPATİ İLE YAKLAŞMALI
Özellikle ergenlik sürecindeki bireyler sosyal iletişim alanında daha çok online oyunlar ve sosyal medyayı tercih ediyorlar. Sosyal medyanın anlık olarak paylaşıma açık olması nedeniyle de sürekli kontrol etme arzusu ve başından ayrılamama gibi sorunlar yaşıyorlar. Bu süreçte ailelerin ergenlik sürecindeki çocuklara empati ile yaklaşmaları fakat sınır ve süre noktasında tutarlı olmaları gerekiyor.